21 Aralık gün dönümü

En uzun gece… bir döngünün tamamlanması ve içimizdeki bilge ışık

21 Aralık en uzun gece ve en kısa gün. Sonbahardan kışa geçiş. 21 Haziran’dan beri devam eden bir döngü tamamlanıyor. Sonra günler uzamaya başlayacak. 

Işık gitgide azalacak. 

Döngü kapanmadan evvel dışarıdaki ışık azaldıkça içe dönüp geçmişe bakma ve içerdeki ışığı besleyip büyütme zamanı. Kalple tekrar bağlantıya geçme zamanı. Kalbin en derinindeki ışıkla buluşma zamanı. Gözündeki ışığı ortaya çıkartan şeylerin peşinden gitme zamanı. İçindeki ışığa bakıp rehberlik isteme zamanı.

Farkındalığı ışıkla anlatırız. Zihinde çok fazla düşünce varsa ışığın feri güçlü olmaz ve yanıp söner. Huzurluysak ışık parıldamaya devam eder.

Yol gösteren ışık, karanlıkları ortadan kaldıran ışık. Bu gece gölgelerle yüzleşme ve ışıkla buluşma zamanı.

Işıkla ilgili sevdiğim birkaç sutra var.

Yoga Sutra I.36

visoka va jyotismati

Zihinsel dalgalanmaların, hüznün ötesindeki ışık. Karanlığı ortadan kaldıran ışık. Bu ışığın niteliği ve kaynağı üzerine meditasyon yaptıkça zihin sakinleşir ve bir parça da olsa teselli bulur. 

Işığın gerçek doğası mucizevi; ışığı görmesek de ışık sayesinde görürüz. Kalbi ışıkla dolduran ışık. 

Işık ve güneş kadim kültürlerde hep yüksek bilinci temsil eder. Eski Mısır’da örneğin Firavun Akhenaton asıl tanrının gökte olduğunu söyleyerek tek tanrı fikrini ortaya atar ve şöyle tamamlar ‘Artık her şeyin tanrısı olan Aton’a yani Güneş’e tapacaksınız.’  Zamandan önce de var olan her şeyin yaratıcısı ve her şeye gücü yeten tek tanrı. Milattan önce 1300’ler civarındayız. 

Beni en çok etkileyen yine milattan önce Güneş Tapınağı olarak kullanılan Mardin’deki Deyrulzafaran Manastırı’dır. Çok farklı duygularla gezmiştim bu manastırı. Bilincin çok ötesinde her şeyin yaratıcısı ilahi güç. 

İndus vadisinde milattan önce 4500’lerde başlayan Vedik dönemdeyiz. Aklımıza ilk gelen Güneş Tanrı, Surya. Sanskrit dilinde surya güneş demek. Surya vedik tanrılar arasında önemli bir yere sahip. Işığın kaynağı Surya ve zaman çarkının yaratıcısı Surya; ne de olsa gece ve gündüz ile gezegenlerin hareketi Surya’ya bağlı. 

Vedalara göre Surya, Brahma, Vishnu ve Shiva’yı içinde barındırıyor; yaratıyor, sürdürüyor ve yok ediyor. ‘Başlangıçta bütün evren güneşten yaratılmıştır ve yok olup gideceği yer yine güneştir.’ Bu bilgi Pandit Harendr Upadhyay’ın ‘Hint Tanrı ve Tanrıçalara Spiritüel ve Bilimsel Yaklaşım’ adlı kitabından bir alıntı.  

Ve zamanda çok büyük bir sıçramayla geldik 16. yüzyılın ortalarındaki Fransa’ya. Nispeten daha yeni zamanlar ancak güneşin ve ışığın gücü devam ediyor. Karşımızda 14. Louis ya da Güneş Kral. Seviyorum tarih ve mitolojiyi. Her şeyin birbiriyle bağlantı olduğunu farklı farklı örneklerle anlatıyor.  

Gelelim benim ışıkla ilişkime. 

Her meditasyona oturuşumda ışığı temsilen mum yakarım. Bazen ışıkla çalışırım. Mağaranın en dibinden sızan ışığın sunağımı aydınlattığını ve başımın tepesinden iki kaşımın ortasından bedenime dolduğunu imgelerim. 

Işık hem yüksek bilinci simgeler hem de bilginin aktarılmasını sağlar. Yaptığım eğitim programlarının sonunda bilginin aktarılması için kısa bir ritüel yaparım. Sevgili hocam Gary Kraftsow’un kendi hocası Krishnamacharya ve Desikachar’dan alıp bana aktardığı ışığı bir ritüelle eğitime katılan öğrencilerime aktarırım. 

Yoga Sutra II.52

tatah ksiyate prakasavaranam

Pranayama çalışması duyguları dengeleyerek zihni açıklığa kavuşturur. Prananı dolaşmasıyla  zihindeki karanlık ve tıkanıklıklar aydınlığa kavuşur. 

Prakasa ışık anlamına gelir. Gerçek doğamız olan satvayı simgeler. Farkındalığın ışığı. Işık parladıkça bizi tembelleştirip ağırlaştıran tamas yok olur.

Son bir sutra daha.

Yoga Sutra II.28

yoganga anusthanat asuddhi ksaye jnana diptih avivekaka-khyateh

Düzenli yoga uygulamasıyla beden ve zihindeki tıkanıklar çözülür ve o en derindeki bilge ışık ortaya çıkar.

Patanjali bu sutrada yoga yoluna sadık kaldıkça ‘yoganganusthana’ algının arındığını anlatıyor. Yogik yolda istikrar ve sabırla ilerlemeye devam ettikçe, kendimizi kendimizden arındırdıkça ‘asuddhiksya’ o içerideki bilge ışık parıldamaya başlıyor. Bilge zihin uyanıyor ‘jnanadiptih’ ve farkındalık dönüşüyor ‘aviveka kyati’. Patanjali dönüşüm sürecini aslında çok net anlatıyor. İçerdeki bilge ışığın uyanması için bazı şeyleri bırakıp bazı şeyleri yaşamına ekliyorsun. 

İçerideki bilge ışığın uyanması. Kendini tüm tanımlamalardan özgürleştirmek ve Kaivalya.

Bundan sonraki sutrada artık Patanjali yoganın sekiz basamağından bahsetmeye başlıyor zaten. 

Sutra kısmını burada bitirip geliyorum mantralara. Yalnız güneş ve ışıkla ilgili o kadar çok mantra var ki hepsini açıklamalarıyla yazmaya kalkışırsam bu yazı sayfalarca sürer. Sadece iki tanesini seçtim.

Jyotir ışık demek. Hatırladın mı mantrayı? Tamaso ma jyotirgamaya …  Beni karanlıktan aydınlığa, ışığa götür.

Om asatoma sadgamaya 

Tamasoma jyotirgamaya

Mrtyorma amritam gamaya

Om shanti, shanti, shanti

Beni cahillikten bilgeliğe götür,

Beni karanlıktan ışığa götür,

Beni ölümlülükten ölümsüzlüğe ulaştır.

Om huzur, huzur, huzur 

Ve tabi ki finali Gayatri mantrayla yapıyorum. Bhagavad Gita’da Krishna’nın da söylediği gibi: ‘Tüm mantralar arasında ben Gayatriyim.’

Om Bhur Bhuvah Suvah

Tat Savitur Vareneyam

Bhargo Devasya Dheemahi

Dhiyo Yo Nah Pracchodayat

Bhargo bilgelik bahşeden ışık ve devasya ilahi gerçek. 

Pracchodayat rehberlik, ilham ve aydınlatmak anlamına geliyor. 

Burada artık birebir tercüme yapmak yerine içimdekileri yazacağım.

Fiziksel, zihinsel ve manevi dünyanın, tüm evrenin yaratıcısı İlahi Işık

Işığınla bize rehberlik etmeye, karanlıkları ortadan kaldırmaya, yolumuzu aydınlatmaya, yolda karşımıza çıkanları anlayıp idrak etmemize ve gerekiyorsa değiştirip dönüştürmemize yardımcı ol. Bu ışık zihnimizi ve kalbimizi aydınlatmaya devam etsin. 

Bu ışığın bizde uyanması için sana meditasyon yapıyoruz.

Bu gece içerideki ışığa bakma zamanı. Bir mum yakıp gölgelerle yüzleşmeye ve bunları aydınlığa taşımaya niyet etme zamanı. İmkanın varsa şöminenin karşısına geçip niyet et. Ya da en iyisi doğada güzel bir ateş yak… Bu gece Gayatri mantra zamanı.

Yoga sutralar ve Gayatri mantra için kaynaklarım

‘Foundations of Viniyoga 500 hour’, Gary Kraftsow eğitim notları, 2011-2013

‘Viniyoga Therapist Training 500 hour’, Gary Kraftsow eğitim notları, 2013-2015

‘Patanjali Yoga Sutra İçsel Özgürlüğün Yolu’, Arıtan Yayınevi, M. Ali Işım

‘Yoga Sutras of Patanjali’, Weiser Books, Mukunda Stiles

‘Heart of Yoga’, T.K.V. Desikachar